Çekya Dışişleri Bakan Yardımcısı Martin Smolek, Vrbetice kentinde 2014 yılında meydana gelen patlamanın yol açtığı zararın tam olarak tazmin edilmesi talebiyle Rusya Büyükelçisi Alexander Zmeevsky’ye diplomatik nota verdi.
Zararın yaklaşık 26 milyon euro (650 milyon kron) olduğunu belirten Smolek, Rusya’nın Çekya’yı “dost olmayan ülkeler” listesine dahil etmesinin Diplomatik Münasebetler Hakkında Viyana Kontratı ile Dostça Bağlantılar ve İş birliği Antlaşması üzere milletlerarası mutabakatlara alışılmamış olduğunu ve bunun memleketler arası hukukun ihlali manasına geldiğini söyledi.
‘BU BİR ŞANTAJ’
Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zaharova ise Çekya’nın tazminat talebine reaksiyon göstererek, “Bu bir şantajdır. Mahkeme ve kanıt olmadan yalnızca tehditle para talep edenlere şantajcı denir. Aylardır ikili alakaları daha da kötüleştirmenin yollarını düşünen Çek siyasetçilerin başında neler olduğunu anlamak mümkün değil. (Çekya) dost olmayan ülkeler listesinde, her yeni çılgın açıklama ve hareketle durumlarını daha da sağlamlaştırıyorlar” sözlerini kullandı.
DİPLOMATİK KRİZİN PERDE ARDI
Çekya, 2014 yılında Vrbetice kentinde 2 kişinin vefatıyla sonuçlanan mühimmat deposundaki patlamada rolleri olduğu gerekçesiyle geçtiğimiz ay 18 Rus diplomatı hudut dışı etmişti. Rusya da Çekya’nın kararına karşılık 20 Çek diplomatı hudut dışı etmişti. İki ülke ortasındaki tansiyon ticari münasebetlere de yansımış, Rusya nükleer güç şirketi Rosatom’un Dukovany Nükleer Güç Santrali yeni ünite inşaatı ihalesine katılacak firmalar listesinden çıkarılacağını açıklanmıştı.
Çekya İçişleri Bakanı Jan Hamacek ise Rusya’dan almayı planladıkları Sputnik V korona virüs aşısından vazgeçtiklerini bildirmişti. Tüm bu gelişmelerin akabinde Çekya Dışişleri Bakanı Jakub Kulhanek, hudut dışı edilen 20 Çek diplomatın Moskova’ya dönmelerine müsaade verilmemesi üzerine Çekya’daki Rusya Büyükelçiliği’nin 60 çalışanını daha hudut dışı etme kararı aldıklarını bildirmişti.
İki ülke ortasında kriz devam ederken Slovakya, Letonya, Litvanya, Estonya, Polonya ve Romanya da Çekya ile dayanışma kapsamında ülkelerindeki çeşitli sayıda Rus diplomatı “istenmeyen kişi” (persona non grata) ilan etmişti.
