Birçok insanın koronavirüsü tespit eden PCR testlerine karşı antipatisi ve korkusu devam ediyor.
Türk bilim insanları, virüsü tespit etmek için yeni bir yöntem geliştirdi.
Bu yöntemle burundan çubukla örnek almak yerine ağız çalkalama suyuyla örnek alınarak virüs tespiti yapılabiliyor.
Tıbbi Mikrobiyoloji ve Medikal Biyoteknoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Zühtü Tanıl Kocagöz ve Tıp Mühendisliği Bölümü Başkanı Prof. Dr. Özge Can’ın araştırma ekipleriyle birlikte geliştirdikleri yöntemin sonuçları bilimsel bir dergide yayınlandı.
”BAŞTA BU YÖNTEM TÜBERKÜLOZ TANISI AMACIYLA GELİŞTİRİLDİ”
Bu yöntemi aslında tüberküloz tanısında kullanılmak üzere geliştirdiklerini söyleyen Prof. Dr. Zühtü Tanıl Kocagöz, çalışmayı şunları söyledi: ”Ben yıllardır enfeksiyon hastalıklarının hızlı tanısına yönelik çalışmalar yapıyorum ve tüberküloz benim özel ilgi alanım ve tüberkülozun tanısı oldukça zor. Dünya Sağlık Örgütü öncülüğünde kurulan Foundation for Innovative New Diagnostics –FIND dünyadaki en fazla hastalık ve ölüme yol açan üç hastalık Tüberküloz, AIDS ve sıtmaya karşı tanı araçları geliştirenlere destek veriyor.
Fazla laboratuvar olanağı gerektirmeyen hasta başına tanı koyulmasını sağlayan araçlara ihtiyaç duyuluyor. Biz de buradan yola çıkarak tüberkülozun tanısında duyarlılığı artıracak bir polimer geliştirdik. Biz asıl tüberküloz için çalışırken kovid pandemisi başladı.
”KİŞİLER BU TESTİ EVDE DE YAPABİLİR”
Kovid için bütün dünyada uygulanan testlerde örnekler bir çubukla burundan girip boğazın arka duvarına dokunarak sürüntü alınarak yapılıyor. Çok ağrılı bir yöntem ve özellikle çocuklardan alınması oldukça zor. Biz de elimizde sıvıları konsantre edebilen böyle bir araç varken sürüntü yerine gargara ve ağız çalkalama suyu alalım diye düşündük.
Gargara yaptırdığınız zaman bir kişiye zaten o sürüntü aldığınız duvarı yıkamış oluyorsunuz. 20 milimetre yani bir çorba kaşığı içme suyunu ağız içerisinde en az 10 saniye dişlerinin arasından geçirerek kuvvetlice çalkalamasını istiyoruz. İçerisine polimer tozu döküyoruz ve konsantrasyon 5 dakika sürüyor, şişerek jel görüntüsü kazanıyor. Ondan sonra küçük pipet aracılığıyla örneği alıp istersek PCR testine, istersek de hızlı antijen testine koyabiliyoruz. Hızlı antijen testleriyle birleştirdiğimiz bir ürünümüz de var. Kişiler bu testi alıp evde, iş yerinde kendisi de yapabilir.”
”DAHA ETKİLİ BİR TOPLUM TARAMASI YAPMAYI SAĞLAYABİLİRİZ”
Gargara yöntemiyle işlemlerin de hızlanacağına dikkat çeken Prof. Dr. Kocagöz, ”Okul taramalarıyla birlikte çocuklar hastaneye daha çok gelmeye başladı. Onlardan örnek almak çok zordu ve anne babalar tereddüt ediyordu. Bu yöntem örnek almayı çok kolaylaştıracağı için bütün bu yakınmaları ortadan kaldırabilir.
Daha etkili bir toplum taraması yapmayı sağlayabiliriz. Diğer testleri deneyimli bir sağlık personelinin alması gerekiyor ama burada hastanın eline suyu veriyorsunuz ve ağzını çalkaladıktan sonra geri vermesini istiyorsunuz. Hem örneği alanları enfeksiyon riskinden koruyoruz hem de kişilerin çocuklar da dahil olmak üzere çok rahat bir şekilde örnek vermesini sağlıyoruz. Ama duyarlılıkta da bir kaybımız yok. Eşit veya daha duyarlı bir şekilde koronavirüsüm saptanmasını sağlıyoruz” şeklinde konuştu.
”KANSER TARAMASI İÇİN DE KULLANMAK İSTİYORUZ”
Dünyada tek olan bu yöntemin ilerde başka hastalıkların tanısında da kullanılacağını ifade eden Kocagöz, ”Bu polimer için patent başvurusunu yaptık. Çok özel bir polimer ve geliştirmeye de devam ediyoruz. İdrar alarak kanser taraması yapmak, enfeksiyon hastalıklarının tanısında kullanmak gibi araştırmalarla devam etmek istiyoruz. Şu an bu yöntem kullanılmaya başlandı ve başka hastanelerden de çok hızlı bir istek var. Türk Halk Sağlığı Kurumu onayı alıp ürün takip sistemine kaydedilmiş bir ürün. Klinik araştırma da yaptık ve çok saygın bir dergide de yayınlayarak sonuçlarını paylaştık” dedi.
