Aslında bir beslenme tipi olan Akdeniz diyeti, özellikle kalp damar, obezite, Alzheimer ve diyabet gibi hastalıklara karşı öneriliyor. Bunun yanında hamilelik zamanda ortaya çıkabilecek riskleri de azaltıyor. Peki, Akdeniz diyeti nedir, nasıl yapılır? Akdeniz diyeti kimler için uygundur? Akdeniz diyetine kadar süre uygulanır? Akdeniz diyetinde tüketilmemesi gereken besinler nelerdir? Detaylar haberimizde…
AKDENİZ DİYETİ NEDİR?
Akdeniz diyeti, tıp bilimi tarafından da faydası kanıtlanmış geleneksel yaşam alışkanlıklarını da içeren sağlıklı bir beslenme planıdır.
Ülkeye ve bölgeye göre değişebilen Akdeniz diyeti, katı kurallar olmamakla birlikte;
- Tam tahıllar,
- Sebze-meyve türleri,
- Baklagiller,
- Balık ve deniz ürünleri,
- Kuruyemişler,
- Yağlı tohumlar içermektedir.
Diyetteki çeşitlilik incelendiğinde, örneğin sebze ve meyve çeşitliliği ile farklı fitokimyasallar vücuda alınmaktadır. İlk kez Angel Keys tarafından tanımlanan Akdeniz diyetinin en temel özelliklerinden bir tanesi besin çeşitliliğine sahip olmasıdır.
AKDENİZ DİYETTİ KİMLER İÇİN UYGUNDUR?
Akdeniz diyeti taze meyve, sebze, kepekli tahıllar, baklagiller, kuruyemişler, tohumlar ve zeytinyağı gibi sağlıklı yağların tüketiminin baskın olduğu bir beslenme programıdır. Bireysel hassasiyetler göz önünde bulundurularak planlanırsa, sağlıklı bütün bireyler için uygundur diyebiliriz.
AKDENİZ DİYETİNİN FAYDALARI NELERDR?
Besin çeşitliliğiyle öne çıkan Akdeniz diyetinin,
- Kalp ve damar hastalıkları,
- Tip 2 diyabet
- Obezite olmak üzere çeşitli kronik hastalıklardan koruyucu etkisi olduğu vurgulanmaktadır.
Akdeniz diyetinin besin çeşitliliği sayesinde sağlık üzerindeki koruyucu etkisi;
- Posa,
- Çeşitli vitamin,
- Mineraller ve çok sayıda biyoaktif bileşen ile ortaya çıkmaktadır.
Bu bileşenlerden yararlanabilmek için;
- Tam tahıl ürünlerin,
- Zeytinyağının,
- Yağlı tohumların,
- Meyve ve sebzelerin günlük beslenmede yer alması gerekir.
- Balık ve kuru baklagillerin ise haftada 1-2 kez mutlaka tüketilmesi gerekmektedir.
Günümüzde küresel ölçekte 65 yaş altı erken ölüm vakalarının temel nedeni bulaşıcı olmayan hastalıklardır. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre Akdeniz diyeti, bu kronik hastalıkların önlenmesi ve kontrol altına alınmasında etkin bir beslenme stratejisidir.
AKDEİZ DİYETİNDE TÜKETİLMEMESİ GEREKEN BESİNLER NELERDİR?
- Rafine yağlar,
- Beyaz un içeren rafine tahıllar,
- Hamur işleri, tatlılar,
- Şarküteri etleri,
- İşlenmiş, paketlenmiş gıdalar,
- Kızartmalar,
- Tatlandırıcı içeren içecekler,
- Şekerli içecekler,
- Fast food kesinlikle bu diyette tüketilmemelidir.
AKDENİZ DİYETİ NE KADAR SÜRE UYGULANIR?
Akdeniz diyeti, bir diyet olması dışında düzenli aktiviteyi, sosyalleşmeyi de içeren bir yaşam tarzıdır. Bu nedenle süre sınırlandırması yoktu.
AKDENİZ DİYETİ NASIL YAPILIR?
Akdeniz diyeti, dengeli beslenme için her besin grubundan ne kadar yemeniz gerektiğini gösteren bir kılavuz gibidir. Akdeniz diyetinde hayvansal kaynaklı besinler daha sınırlı önerilmektedir. Yumurta, peynir, yoğurt ve tavuk eti sınırlı olarak tüketilmektedir. Kırmızı et ise çok nadir yer almaktadır.
Akdeniz beslenme piramidi; besinlerin niceliksel ve niteliksel olarak seçilmesini, miktarların ayarlanmasını ve başlıca besin gruplarının porsiyonlarının tüketim sıklığını göstermektedir. Piramidin temelinde diyetin devamlılığını sağlayan ve en yüksek enerjiyi veren bitkisel besinler yer alırken, daha yukarı kısımlarda ise daha az düzeyde tüketilmesi gereken hayvansal kaynaklı, şekerden ve yağdan zengin besinler yer almaktadır. Bu piramit, bazı besin gruplarını diğerlerinden ayırmanın yanı sıra; besinlerin seçilmesi, pişirilmesi ve tüketilmesi hakkında da yol göstermektedir. Aynı zamanda her öğündeki porsiyon miktarlarını ve bileşimini de yansıtmaktadır. Bu diyette öğünler ve öğünlerin içeriği önemlidir.
