Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2020 yılına ilişkin “Yıllık Gayrisafi Yurt İçi Hasıla” verilerini açıkladı.
Buna göre, yıllık verilere dayalı olarak hesaplanan bağımsız GSYH, zincirlenmiş hacim endeksiyle 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 1,8 arttı.
Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 16,9 artarak 5 trilyon 46 milyar 883 milyon lira oldu. Geçen yıl GSYH’de en yüksek payı yüzde 19,1 ile imalat sanayisi aldı. Bu sektörü, yüzde 12,4 ile toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı, yüzde 7,9 ile ulaştırma ve depolama sektörleri izledi.
Yıllık GSHY’de en düşük pay hane halklarının işverenler olarak faaliyetleri için kaydedildi.
Kişi başına GSYH, 2020’de cari fiyatlarla 60 bin 525 lira, dolar cinsinden ise 8 bin 597 dolar olarak hesaplandı.
Finans ve sigorta faaliyetleri en çok büyüyen sektör oldu
Geçen yıl finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 23,4 ile en çok büyüyen sektör oldu. Bunu yüzde 16,7 ile kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor, yüzde 14,4 ile bilgi ve iletişim izledi.
Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri yüzde 35,3, hane halklarının işverenler olarak faaliyetleri yüzde 28,4, idari ve destek hizmetleri faaliyetleri yüzde 10,5 ile en çok küçülen sektörler olarak kayda geçti.
Yerleşik hane halkı nihai tüketim harcamaları 2020’de bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 3,2 arttı. Yerleşik hane halkı tüketim harcamalarının cari değerlerle GSYH içindeki payı yüzde 56,4 oldu. Hane halkı harcamalarında en yüksek payı alan harcama grupları sırasıyla, yüzde 24,2 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 15,3 ile ulaştırma ve yüzde 15,1 ile konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar oldu.
Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 2,2 arttı
Devletin nihai tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı 2020’de yüzde 15,2 olurken, gayrisafi sabit sermaye oluşumunun payı yüzde 27,4 olarak gerçekleşti. 2020’de zincirlenmiş hacim endeksine göre, devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 2,2 artarken gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 7,2 yükseldi.
Mal ve hizmet ithalatı 2020’de zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 7,6 arttı, ihracatı ise yüzde 14,8 azaldı. Harcama yöntemine göre cari GSYH ana bileşenleri içinde toplam mal ve hizmet ihracatının payı yüzde 28,7, ithalatın payı ise yüzde 32,5 oldu.
Gelir yöntemiyle gayrisafi yurt içi hasıla hesaplamalarına göre iş gücü ödemeleri, 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 9,6 artarken brüt işletme artığı/karma gelir yüzde 19,5 yükseldi.
İş gücüne yapılan ödemelerin cari gayrisafi katma değer içindeki payı 2019’da yüzde 34,8 iken bu oran 2020’de yüzde 33,1 olarak kayıtlara geçti. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise 2019’da yüzde 47,4, 2020 yılında yüzde 49,3 oldu.
