“İnsan kendi hayatının sorumluluğunu almadığında, başkalarının hayatının içinde kaybolur.”
Günümüz insanının sıkça karşılaştığı sorunlardan biri, başkalarının ihtiyaç ve beklentilerini karşılamaya kendini mecbur hissetmesidir. Ebeveynlerin, eşlerin, çocukların ya da toplumun gözünde “doğru” olmak adına verilen bu mücadele zamanla kişiyi kendi benliğinden uzaklaştırır. Bu durum, yalnızca duygusal değil, psikolojik ve hatta fiziksel yorgunlukla sonuçlanır. Oysa insan, bir başkasının hayatını yaşarken kendi hayatını ıskalar. İşte bu noktada başkalarının gölgesinde kalan hayatlar başlar.
Toplum içinde değer görmek, onaylanmak, takdir edilmek gibi duygular, insanın temel psikolojik ihtiyaçları arasındadır. Ne var ki bu ihtiyaçlar, zamanla sağlıksız bir bağımlılığa dönüşebilir. Özellikle sevilmek ve kabul görmek arzusuyla hareket eden birey, karşısındaki kişilere sürekli bir şeyler sunma çabasına girer. Bu çaba çoğu zaman farkında olunmaksızın fedakarlığın sınırlarını aşar. İyilik olarak başlatılan bu davranış kalıpları, zamanla görev bilincine dönüşür ve kişi, kendi ihtiyaçlarını ikinci plana atarak yaşamaya başlar.
İnsan, birilerine kendini kabul ettirmek, sevilmek ve değerli olduğunu hissettirmek için bu döngüyü sürdürür. Ancak bu kısa süreli vicdani rahatlama hissi, taleplerin artmasıyla yerini tükenmişliğe bırakır. Çünkü bu taleplerin ucu yoktur; kişi farkına varmadığı sürece bu kısır döngü devam eder.
İnsanın sosyal bir varlık oluşu, başkalarıyla kurduğu ilişkileri temel bir ihtiyaç haline getirir. Ötekilerin onayını almak, görünür olmak, değer görmek arzusu yalnızca ego tatmini değil, aynı zamanda varoluşsal güvenlik ihtiyacının bir yansımasıdır. Güvenli bağ kurmak, sosyal ilişkilerde destek görmek, insanın hayatta kalma mekanizmasıyla iç içedir.
Tarih boyunca “topluluktan/toplumdan soyutlanmak” birey için hayati bir tehdit anlamına gelmiştir. Bilinçaltımız hâlâ bu tehdidi hisseder. Bu nedenle insanlar, bir gruba ait olmak, dışlanmamak ve sevilmek için çaba gösterir. Ancak bu çaba karşılıksız kaldığında, bireyin içinde sevilmeme ve değersizlik hissi büyür.
Bu döngünün temelinde çoğunlukla çocukluk döneminde karşılanmayan sevgi ihtiyacı yatar. Anne-baba tarafından duygusal olarak ihmal edilen ya da yeterince görülmemiş çocuklar, yetişkinlik döneminde de sürekli sevilme, değer görme ve takdir edilme ihtiyacı içinde olurlar.
Bu kişiler, sıkça “iyi olmak zorundayım”, “herkes beni sevmeli” gibi inançlara sahip olur. Sevgiye doymamış bireyler, ilişkilerinde sürekli onay arar. Bu nedenle bazen toplumsal normlara aykırı seçimler yaparlar. Mesela iyi eğitimli, özgüveni yüksek biri, kendisine kötü davranan bir partneri terk edemez. Çünkü onun derinlerde aradığı şey, “değerli hissetmek”tir. Sevgiyi bu ilişkide arar, çünkü geçmişte eksik kalan sevgiyi bilinçsizce bu ilişkide tamamlamaya çalışır.
Başkalarının gölgesinde yaşamak, aslında kendi içimizdeki boşlukları başkalarının ilgisiyle doldurmaya çalışmaktır. Sevilme, değer görme, onaylanma gibi ihtiyaçlarımız, kontrolsüz bir şekilde hayatımızı yönetmeye başladığında, öz saygımız zedelenir, benliğimiz bulanıklaşır.
Bu durumdan çıkışın yolu, kendi benliğini hatırlamaktır. Kişinin kendi benliğini hatırlaması için kişinin farkındalık seviyesinin gelişmesi bunun içinde psikolojik bakış açısının değişmesi gerekmektedir. Kişi, kendi ihtiyaçlarını fark etmeye, sınırlarını çizmeye ve öz değerini başkalarının gözünden değil, kendi içinden almaya başladığında, bu döngü kırılır.
Her birey, başkalarının taleplerinden önce kendi varlığını korumak ve yaşamak hakkına sahiptir.
Gülnazı YÜCE
Eğitmen/Yazar
Motivasyon Konuşmacısı
İletişim
Yazarın Kitabı: “Hayatını Yeniden İnşa Etmeye Hazır mısın?”
Mail: gulnazi.yuce@gmail.com
Instagram: gulnazi_yuce_akademi
Youtube: gulnazi_yuce_akademi
Adres: Gülnazı Yüce Akademi
Prof Dr. Ahmet Taner Kışlalı Mahallesi 2907. Sokak Engürü Villaları No:13 Çayyolu, Çankaya/Ankara / TÜRKİYE
