Ozon tabakasının ilk defa 1970’li yıllarda incelmeye başladığı tespit edilmiş ve tabakayı incelten kimyasallar, 16 Eylül 1987’de imzalanan ve 1989’da yürürlüğe giren uluslararası Montreal Protokolü ile kademeli olarak kullanımdan kaldırılmaya başlanmıştı. BM destekli uzmanlar kurulu, dün Amerikan Meteoroloji Derneği’nin 103’üncü yıllık toplantısında 4 yılda bir yayınlanan ve ‘Ozon İncelten Maddelere İlişkin’ alınan önlemleri içeren değerlendirme raporunu sundu. Rapora göre, Montreal Protokolü’nün işe yaradığı ve ozon tabakasını incelten maddelerin yaklaşık yüzde 99’unun kullanımdan kaldırılmasının ozon tabakasını korumayı başardığı vurguladı.
KAYDA DEĞER BİR İYİLEŞME
Üst stratosferdeki ozon tabakasında kayda değer iyileşme ve insanların, güneşten gelen zararlı ultraviyole (UV) ışınlarına maruz kalmasında azalma olduğunun altı çizildi. Raporda “(Ozonu korumak için yürürlüğe giren) Mevcut politikalar devam ederse ozon tabakasının; Antarktika’da 2066 civarında, Kuzey Kutbu’nda 2045’te ve dünyanın geri kalanında 2040 yılına kadar adar 1980 değerlerine (ozon deliğinin ortaya çıkmasından önce) çıkması bekleniyor” denildi. Özellikle 2000 yılından itibaren Antarktika’daki ozon deliğinin yavaş yavaş iyileşme yolunda olduğu ifade edildi.
KÜRESEL ISINMAYI ÖNLEYECEK
Bazı Hidroflorokarbonların (HFC’ler) üretim ve tüketiminin aşamalı olarak azaltılmasını içeren ve Montreal Protokolüne ek olarak 2016’da yapılan değişikliğin sonuçlarının olumlu olduğunu vurgulayan uzmanlar “Bu değişikliğin 2100 yılına kadar 0,3 ile 0,5°C arasındaki bir ısınmayı önleyeceği tahmin edilmektedir” açıklamasını yaptı. Uzmanlar, Montreal Protokolü’nü şimdiye kadarki en başarılı uluslararası çevreci anlaşma olarak nitelendirdi.
BM’İN KURULUNDA KİMLER VAR
Raporu hazırlayan BM destekli uzmanlar kurulunda Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA), Ulusal Havacılık ve Uzay İdaresi (NASA) ve Avrupa Komisyonu’ndan bilim insanları yer aldı.
