Dünya genelinde her yıl 400 binden fazla mevte neden olan sıtma hastalığı (malaria) ile çaba devam ederken, Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) bir ülkenin daha sıtmadan büsbütün arındırıldığını duyurdu. DSÖ tarafından yapılan açıklamada, Çin’in sıtmaya karşı verdiği 70 yıllık gayretin akabinde hastalıktan büsbütün arındırıldığı belirtilerek, kelam konusu gelişmenin 1940’larda yılda 30 milyon sıtma olayı bildiren bir ülke için kayda kıymet bir muvaffakiyet olduğu vurgulandı.
DSÖ Genel Yöneticisi Tedros Adhanom Ghebreyesus bahse ait açıklamasında, “Çin’i sıtmadan kurtulduğu için tebrik ediyoruz. Bu muvaffakiyet sıkıntı kazanıldı, onlarca yıllık planlı ve daima aksiyondan sonra geldi. Bu duyuru ile Çin, sıtmadan arındırılmış gelecek maksadının uygulanabilir olduğunu dünyaya gösteren ülkeler ortasına katıldı” sözlerini kullandı.
DSÖ Batı Pasifik Ofisi Bölge Yöneticisi Takeshi Kasai de sıtmayı ortadan kaldırdığı için Çin’i tebrik ederek, “Çin’in bu kıymetli dönüm noktasına ulaşmak için gösterdiği efor, güçlü siyasi kararlılığın ve ulusal sıhhat sistemlerinin güçlendirilmesinin, halk sıhhatine yönelik büyük tehdit oluşturan bir hastalığın ortadan kaldırılmasında ne kadar tesirli olabileceğini gösteriyor. Çin’in başarısı, bizi sıtmadan arınmış bir Batı Pasifik Bölgesi vizyonuna bir adım daha yaklaştırıyor” dedi.
40’INCI ÜLKE OLDU
Sıtma hadiselerini sıfıra indiren Çin, DSÖ tarafından “eleme sertifikası” verilen 40. ülke olurken, Batı Pasifik Bölgesi’nde de 30 yılı aşkın bir müddettir bu sertifikayı alan birinci ülke oldu. Kelam konusu sertifikayı alan bölgedeki öbür ülkeler ortasında Avustralya (1981), Singapur (1982) ve Brunei (1987) bulunuyor.
DSÖ tarafından eleme sertifikası verilen 40 ülke ortasında Paraguay (2018), Özbekistan (2018), Cezayir (2019), Arjantin (2019) ve El Salvador (2021) bulunuyor. Öte yandan, sıtmadan arındırılmış ülke statüsünü almak için, ülkede en az 3 yıl üst üste hiç sıtma hadisesi görülmemesi ve DSÖ’ye müracaatta bulunulması gerekiyor.
Bilhassa sıtmanın endemik olduğu 3 ülke olan Lao Demokratik Halk Cumhuriyeti, Myanmar ve Vietnam ile komşu olan Yunnan eyaletinde hastalık kıymetli bir kaygı kaynağı olmaya devam ediyor. Çin ayrıyeten, en çok sıtma hadisesi görülen Sahraaltı Afrika ülkelerinden dönen Çin vatandaşları ile ülkeye taşınan olaylar nedeniyle de risk altında.
Çin’de 10 yıldan fazla mühlet evvel başlatılan ulusal sıtma programı kapsamında, bulaşıcı kaynakların sürveyans yoluyla izlenmesi ve salgınları temizlemek için müdahale stratejisi uygulanıyor. Program, teşhis (1 gün), teyit ve risk değerlendirmesi (3 gün) ve daha fazla bulaşmayı tedbire (7 gün) etaplarından oluşuyor.
HER YIL 400.000 KİŞİ ÖLÜYOR
Sıtma, parazit taşıyan anofel cinsi dişi sivrisineklerin sokmasıyla insanlara bulaşırken, kan yoluyla, enjektör yahut iğnelerin ortak kullanımıyla ve doğumda anneden bebeğe geçebiliyor. Çoklukla 1 ay içinde belirti veren hastalık, baş ağrısı, halsizlik, yorgunluk, karın rahatsızlığı ve kas ve eklem ağrısı ile başlıyor.
Dünya genelinde her yıl sıtma nedeniyle 400 binden fazla kişi hayatını kaybederken, ölümlerin yaklaşık 3’te 2’si 5 yaşın altındaki çocuklarda görülüyor.
