Covid-19 salgınında bilhassa toplumsal medyada yanlış bilgilerin paylaşılması, korkuların sık sık lisana getirilmesi üzerine TTB Pandemi Çalışma Kümesi üyesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Levent Akyıldız, internet ortamında düzenlenen basın toplantısında merak edilen tüm soruları yanıtladı. İşte sorular ve cevapları:
Aşıların uzun periyot sonuçları bilinmiyor, tesirleri ne olabilir?
Pandemi şartlarında olduğumuz gözüne alınarak aşılardaki faz çalışmaları alışıla geldiği nizamda olmayan bir devir. mRNA Aşıların uzun periyotta tesirlerini gözlemleme bahtı olacak.
mRNA aşıları kısırlık yapar mı? Genetiğimizi değiştirir mi?
Bunlar bilimsel açıdan dikkate alınacak argümanlar değil. Bilimsel açıdan ne kısırlık, ne de genetiğinizin değişmesi, DNA’nıza bir şeyin monte edilmesi yahut bir ekip çip takılması, manyetik alandan etkilenmek üzere fantastik yaklaşımların bilimsel olmadığının altını çizmek lazım.
Birinci aşıdan sonra ikinci dozu farklı bir aşıyla yapabilir miyim?
Temel prensibimiz hangi aşı tipiyle başladıysak onunla bitirmektir. Lakin başladığımız aşının ikinci dozuna mecburî nedenlerle ulaşamadığımız hallerde farklı aşı yapılabilir.
Aşı kanda pıhtılaşma yapmasın diye kan sulandırıcı alalım mı?
Kandaki pıhtılaşma bağlamından koparılarak, seçilerek, öteki alanlara eklenilerek tabir edildiği için vatandaş haklı olarak ‘aşı oldum kan sulandırıcı alayım mı’ diye soruyor. Daha evvel öbür bir nedenle size kan sulandırıcı verilmediyse, yalnızca aşı olduğunuz için kan sulandırıcı almaya gereksiniminiz yoktur. Evvelden bir antibiyotuk kullanmaktaysanız, başlamış olduğunuz ilaçlar varsa lütfen bunları hekimizin belirttiği halde kullanmaya devam edin.
Aşı sonrası yan tesir oluşur mu?
Aşı nedeniyle kolunuzda ağrı olması, hassasiyet gelişmesi, bazen baş ağrısı, kırgınlık, halsizlik üzere yakınmalar nedeniyle gereksinim duymanız halinde ağrı kesici, ateş düşürücülerden yararlanabilirsiniz.
Aşı oldum, testim müspet çıkar mı?
Aşı olduğunuz için testiniz olumlu çıkmaz. Ancak aşı sonrası Covid-19 gibisi halsizlik ve yakınmaları da akılda tutmak lazım.
Yumurtaya, penisiline, toza, kediye alerjim var, aşı yapabilir miyim?
Bildirilmiş rastgele bir alerji sözü yok. Bu alerjiler aşı için bir pürüz teşkil etmez. Esasen bilginiz dışında bir alerjiniz olabileceği muhtemelliğine rağmen aşı sonrası ilgili sıhhat kuruluşunda makul bir vakit geçirmeniz önerilir.
Aşı sonrası banyo yapabilir miyim?
Aşıdan sonra duş ve banyo yapmakla ilgili bir çekincemiz yok.
Aşı sonrası nasıl besleneyim?
Beslenmeyle ile ilgili aşı protokolüne gereksinim yok. Aşı öncesi nasıl besleniyorsanız, sıvı alma seviyeniz, uyku sisteminiz neyse motamot devam edebilirsiniz.
Gebelik ve emzirme periyodunda aşı yapılabilir mi?
Gebelik ve emzirme devrinde aşıya yönelik bir çekince yok, gebelikte de emzirme devrinde de aşı yapılabilir.
