Merkez Bankası bankalararası döviz piyasasında saat 10.00’dan 15.00’e kadar her saat başı oluşan kurların (altı kez) ortalamasını alıyor ve bunu gösterge kur olarak ilan ediyor.
Bir sonraki işgününde uygulanan gösterge kur, kişi ve kurumları bağlamıyor, gerçek ve tüzel kişiler aralarındaki işlemlerde diledikleri kuru kullanabiliyorlar.
Dolayısıyla Merkez Bankası’nın kuru, temel olarak bir önceki günün ortalamasını gösteriyor. Ama kur, bankalararası piyasada son kurun alındığı saat olan 15.00’ten sonra da değişebiliyor.
Peki dolar/tl kuru nasıl belirleniyor? Merkez Bankası resmi sitesinde yer alan bilgilere göre;
DOLAR/TL KURU NASIL BELİRLENİR?
2 Ocak 2015 tarihinden itibaren Merkez Bankası; 1 ABD doları karşılığında, Türk Lirası döviz kurunu şu şekilde belirler
- Öncelikle 10.00-15.00 arasında her saat başı, bankalararası döviz piyasasında 1 ABD doları karşılığında Türk lirasına kotasyon* veren bankaların alım ve satım fiyat ortalamalasını alır.
- Ortaya çıkan bu 6 değerin de ortalamasını alarak bir “orta değer” tespit eder.
- Orta değere iskonto ve prim uygulayarak alış ve satış kurlarını belirler.
KUR ORTALAMALARI HESAPLAMA SAATLERİ
-
10.00: 1’inci Ortalama
-
11.00: 2’inci Ortalama
-
12.00: 3’üncü Ortalama
-
13.00: 4’üncü Ortalama
-
14.00: 5’inci Ortalama
-
15.00: 6’ıncı Ortalama
Benzer şekilde diğer döviz kurları için de, uluslararası piyasalardaki çapraz kurların 10.00-15.00 arasında alınan 6 değerinin aritmetik ortalaması ABD doları orta değerine uygulanarak diğer döviz kurları için de orta değerler hesaplanmakta, her bir döviz kuru için belirlenen orta değerlere iskonto ve prim uygulanarak ilgili döviz kurlarının döviz alış ve döviz satış değerleri belirlenmektedir.
KURLARIN İLAN ZAMANI
Yukarıdaki tabloda yer alan saatlerde belirlenmiş ortalamalar ve orta değer ile ABD doları/euro çapraz kurları; ertesi iş günü Merkez Bankası web sitesindeki Piyasa Verileri sayfasında ilan edilir.
Her iş günü belirlenen Merkez Bankası gösterge niteliğindeki döviz ve efektif alış-satış kurları ise, aynı gün içerisinde 15.30’da web sitesinde ilan edilir, ertesi gün ise Resmi Gazete’de yayınlanır.
Yayınlanan bu kur değerleri; hiçbir kişi veya kurumu bağlamamakla birlikte, belirlendikleri günden bir iş günü sonra, Merkez Bankası tarafından gişe ve bazı muhasebe işlemlerinde kullanılabilir. Merkez Bankası dışındaki gerçek ve tüzel kişiler arasında yapılan işlemlerde ise, hangi kurun uygulanacağına bu kişilerin kendileri karar verir.
Bunun yanında; resmî tatiller, hafta sonları ve yarım gün çalışılan günlerde gösterge kur belirlenmez.
BİLGİ AMAÇLI DÖVİZ KURLARI
Alım satıma konu olmayan, dolayısıyla gösterge niteliğinde Türk lirası karşılıkları belirlenmeyen bazı dövizler yine Merkez Bankasının konusudur. Bu nitelikteki döviz kurlarının Türk lirası karşılıkları da günlük olarak hesaplanıp Merkez Bankası web sitesinde ilan edilir.
