1950’li yılların havasını yaşatan Netflix imzalı Türk dizisi Kulüp, seyircinin ilgisini çekti.
Kültürel farklılıkların buluştuğu dönem dizisinde yer alan purim bayramı, Ladino dili ve Yahudilerin dini dinlenme günü olan Şabat konusunda yapılan araştırmalar arttı.
Peki ladino dili nedir, kimler konuşur? İşte ladino dilinde günlük cümleler…
LADİNO DİLİ NEDİR?
Ladino 1492 yılında İspanya’dan göç etmiş Yahudilerinin kullandığı dil olarak bilinse de, kelimenin kökeni ‘Latinus’ kökünden gelir ve aslında kendi anadilinin yanı sıra başka diller de konuşabilen kişiye denir.
Ladino, Sefaradların yaşadıkları onca zorluklara, göçlere, savaşlara rağmen son derece melodik, esprili, duygusal, neşeli bir dil olarak tarif ediliyor.
Bugün konuşanların sayısı tam olarak bilinmiyor ama çok az kişinin bu dile hakim olduğu bir gerçek. Aslında Ladino, bugün 70 yaşın üstündeki Sefarad Yahudilerinin anadili.
LADİNO DİLİNDE CÜMLE ÖRNEKLERİ
- KE HABER?
Birileriyle karşılaşınca kullanılır. “Naber, haberler nasıl? Nasılsın?” anlamına gelir.
- ECHAR LASHON (Eçar Laşon)
Sohbet etmek, laflamak.
- LESHOS / BARMİNA (Leşoz / Barmina)
Kötü bir haber aldığında söylediği söz; “Bizden uzak dursun!, Bizim başımıza gelmesin!”
- KE VENGAS EN ORA BUENA
Kutlama anında, tebrik ederken kullanılır; en iyi zamanda olmasını dilemek anlamına gelir.
- BENDİCHAS MANOS (Bendiças Manos)
Yemeğe başlamadan önce, yemeği hazırlayanlar için söylenir. Kutsanmış eller anlamında kullanılır.
- MEZAS De ALEGRİA
“Masaların Neşesi” anlamındadır: Yemeğin bitiminde söylenir, masanızın ve onun etrafında oturanların her zaman keyifli olması dilenir.
- AKSI BASHI (Aksi Başi)
Homurdanan, sürekli şikâyet eden, aksi, huysuz insanlar için kullanılan tabir.
- GUAY DE Mİ (Vuay de mi)
“Vah Vah Zavallı” diyerek birine acınıldığı zaman kullanılan söz.
- BAVAJADAS (Bavahadas)
Anlamsız, aptalca sözler söyleyene tepkiyle verilen söz.
- NOCHADA BUENA (Noçada buena)
“İyi geceler, yarın yeni bir gün ve senin dinlenmiş olmana ihtiyacımız var.”
