SERKAN ÜSTÜN – SOZCU.COM.TR
Savunma endüstrisinde kamu iktisadi teşebbüsü olarak faaliyet gösteren Makina ve Kimya Sanayisi Kurumu’nun Makine ve Kimya Sanayisi Anonim Şirketi’ne dönüştürülmesine dair kanun TBMM Ulusal Savunma Komisyonu’nda kabul edilerek genel konsey gündemine geldi.
Komitede kabul edilen ‘Makine ve Kimya Sanayisi Anonim Şirketi Hakkında Kanun’a nazaran kurum, 1 milyar 200 milyon TL başlangıç sermayesi ile özel hukuk kararlarına ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun kararlarına tabi bir anonim şirket olarak yoluna devam edecek.
YURTDIŞINDA ŞİRKET AÇMA YETKİSİ
Kanun teklifinde şirketin sermayesinin tamamının Hazine’ye ilişkin olması öngörülüyor.
Kuruluşun yurt içi ve yurt dışında şirket kurma, kurulmuş şirketleri satın alma, bu şirketlere iştirak etme yahut bu şirketleri işletme, gerektiğinde yurt içi ve yurt dışında şube/temsilcilik açma, ulusal güvenlik ve ulusal kalkınma içeren yatırım projeleri için Cumhurbaşkanı kararı ile kamulaştırma yapma yetkisine sahip olmasına ait bir unsur de teklifte mevcut.
ŞİRKET SAYIŞTAY KONTROLÜNDEN ÇIKIYOR
Daha öncesinde KİT olmasından ötürü Sayıştay kontrolüne tabi olan kurumun, yeni kanunla bağımsız kontrol kurumları tarafından denetlenmesi öngörülüyor.
Kanuna nazaran şirket, Kamu Nezareti, Muhasebe ve Kontrol Standartları Kurumunun yetkilendirdiği bağımsız kontrol kuruluşları ortasından Genel Konsey kararı ile belirlenecek kuruluş tarafından bağımsız kontrole tabi tutulacak.
YABANCI İŞÇİ ÇALIŞTIRMA MÜSAADESİ
Kanun teklifinde dikkat çeken düzenlemelerden birisi de yabancı işçi çalıştırabilme yetkisi.
Kanuna nazaran şirket 6735 sayılı Memleketler arası İşgücü Kanunu uyarınca düzenlenen çalışma müsaadesi yahut çalışma müsaadesi muafiyeti ile yabancı asıllı işçi çalıştırılabilecek.
ÖZELLEŞTİRME TARTIŞMASI
Kanun teklifi TBMM’deki komitede görüşülürken muhalefetle iktidar ortasında özelleştirme tartışması yaşandı. Muhalefet bu kanunun satışın önünü açacağını söylerken iktidar bu görüşe itiraz etti.
Görüşmeler sonucunda kanuna şirketin zaman, satış yahut kiralama yoluyla diğer şahıslara devredilemeyeceğine dair bir karar eklendi.
Buna nazaran kanun teklifine “Şirket, şirketin payları ve bağlı iştirakleri; satış, kiralama, işletme hakkının devranı ve/veya sair öteki tasarruflar yoluyla yerli yahut yabancı özel hukuk gerçek ve hukuksal şahıslarına devre bahis edilemez.” kararı eklendi.
‘SATIŞA ÖN HAZILRLIK’
Mevzu ile ilgili Sozcu.com.tr’ye konuşan emekli Sayıştay Denetçisi Kadir Sev, bu kanunun satışa ön hazırlık olduğunu belirtti.
Tank paletin başına gelenlerin Makine Kimya’nın başına gelmemesi için bir sebep olmadığını belirten Sev, “Bu kurum anonim şirket statüsüne dönüştürüldüğü vakit Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle istedikleri biçimde satabilirler, birilerine devredebilirler.” dedi.
Sevi, “Tank Palet’in başına gelenler MKE’nin de başına gelebilir. Artık sorsanız, ‘satmayacağız, anonim şirkete dönüştürüyoruz’ diyecekler. Anonim şirkete dönüştürmek satışın ön hazırlığıdır.” tabirlerini kullandı.
“SONU TANK PALET ÜZERE OLMASIN”
Husus ile ilgili itirazlarını lisana getiren muhalefet milletvekilleri, tank palet fabrikası örneğini vererek MKEK’nin de başına birebir şeylerin gelmesinden telaş duyduklarını söz etti.
Husus ile ilgili TBMM Genel Kurulu’nda konuşan CHP Küme Lider Vekili Engin Özkoç, tank-palet fabrikasının da evvel BMC’ye, akabinde da Katar ordusuna devredildiğini hatırlatarak MKEK’nin başına da birebir şeylerin gelmemesi gerektiğini söyledi.
Tank Palet 481 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararıyla bölüm kapsamına alınmış, CHP önderi Kemal Kılıçdaroğlu, özelleştirmenin ve periyodun gizlendiği itirazlarını lisana getirmişti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise bunun bir özelleştirme olmadığını, sadece işletme hakkının devredildiğini öne sürmüştü.
ÇALIŞANIN DURUMU
Şirketin statüsündeki dönüşümün akabinde işçinin durumu da merak konusu oldu. Kanun teklifine nazaran 4857 Sayılı İş Kanunu’na bağlı olarak çalışan işçinin eski özlük hakları ile devam etmesi ve kanun çıktıktan 6 ay sonra şirkette özel hukuk kararlarına tabi olmayan işçinin kalmaması öngörülüyor.
399 sayılı KHK’ya bağlı olarak çalışan emekçilerin ise 6 ay içinde iş mukavelesi imzalaması gerekecek. Kontrat imzalamak istemeyen işçi ise üç farklı vilayet tercihi alınarak öteki kamu kurum ve kuruluşlarına nakledilecek.
Şirkette çalışmaya devam etmek istemeyen mevcut emekçiler ise kanunun yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde Bakanlık takım ve kuruluşunda yer alan kurumlarda Makina ve Kimya Sanayisi Kurumunda istihdam edildikleri statüye uygun takım ve durumlarda istihdam edilmelerini sağlamak üzere Bakanlığa bildirilecek.
EMEKÇİLER KARŞI
Ankara’da miting düzenleyen MKE çalışanları, “Savunma sanayi şirketleşemez” diyerek teklifi protesto etmişti.
Sendika temsilcileri, “Teklif, Osmanlı mirası tarihi kurumun vefat fermanı olur. Yanlıştan dönülmeli” daveti yapmıştı.
