Cumhuriyet arşivlerinde gün yüzüne çıkan belgeler, Türkiye’nin enerji tarihinde ezber bozacak yeni bir bilgiyi ortaya çıkardı. Yapılan araştırmalara göre, Musul petrollerinin kaynağı Erzurum topraklarına dayanıyor.
Araştırmacı Taner Özdemir tarafından incelenen belgelerde, 1900’lü yılların başında Erzurum’da yapılan jeolojik çalışmaların Musul havzasıyla bağlantılı petrol damarlarını ortaya çıkardığı belirtiliyor. Belgelerde yer alan ifadeler, Erzurum’un sadece stratejik değil, aynı zamanda enerji bakımından da kilit konumda olduğunu gösteriyor.
Söz konusu belgelerde, dönemin mühendislerinin Erzurum’un Balıklı (eski adıyla Pülk) köyü civarında yer alan kuyularda önemli petrol izlerine rastladığı ve bu kaynaklardan elde edilen gelirlerin Caferiye Camii’nin giderleri için vakfedildiği bilgisine de yer veriliyor. Bu durum, petrol üretiminin yalnızca ekonomik değil, toplumsal ve dini bir değer taşıdığını da ortaya koyuyor.
Tarihçilerin değerlendirmesine göre bu belgeler, Musul petrollerinin yalnızca Irak topraklarıyla sınırlı olmadığını, Anadolu’nun doğusundan beslenen bir enerji ağının parçası olduğunu kanıtlıyor. Ayrıca Erzurum’un, o dönemde Anadolu’nun enerji üssü olarak değerlendirildiği yönünde önemli ipuçları veriyor.
Yeni belgelerin ortaya çıkmasıyla birlikte, Türkiye’nin enerji geçmişine dair tartışmalar yeniden alevlendi. Uzmanlar, “Erzurum’un bu kadar güçlü bir enerji altyapısına sahip olduğunun belgelerle kanıtlanması, ülkemizin enerji tarihini yeniden yazdırabilir” görüşünü dile getirdi. 
