İktisatta açılmalar sonrası piyasada hareketlilik başlarken fiyatlarda da yeni artırım sinyalleri gelmeye başladı. TÜİK’in açıkladığı inanç endeksi, çabucak her kesimde artırım beklentisinin arttığını ortaya koydu. Hizmet dalında gelecek 3 ayda artırım bekleyenlerin endeks bedeli 124.7’ye yükselmiş durumda. Bu paha, 2020 başından beri var olan bilgiler içinde ulaşılan en yüksek seviyeyi ortaya koyuyor. Artırım beklentisi perakende dalında de çok daha yüksek bir endeks pahaya, 155.8’e ulaştı. İnşaat dalında gelecek 3 ayda artırım beklentisi ise 119.2’e çıktı.
YANSITMAMAK İMKANSIZ
Gelir kaybını telafi edemeyen, fiyatlardaki artışa yetişemeyen orta ve alt gelir kümesi, açılma sonrası gelecek yeni artırım dalgası nedeniyle büyük kaygı taşıyor.
Vatandaşlar, kapanma devrinde probleme giren kuaför, ayakkabı tamiri üzere hizmetlerde ‘telafi’ artırımlarının şimdiden başladığını tabir ediyor. Yeme içme bölümünde de fiyat artışlarının birinci sinyalleri geliyor. Bir cafe işletmecisi, işlerin açılma sonrası hareketlendiğini lakin besin eserlerindeki artırımları fiyatlara yansıtmamanın imkansız olduğunu anlattı. İşletmeci, “Çekirdek kahvede yüzde 20 ila 50 fiyat artışı var. Her eser neredeyse günlük zamlanırken bu artırımları fiyatlara yansıtmazsak ayakta kalamayız” sözünü kullandı.
ÖZGÜR VURGUN
“Serbest piyasa nizamı, özgür vurgun sistemi oldu” diyen Tüketici Hakları Derneği Genel Lideri Turhan Çakar, uygulanan iktisat siyasetinin tüketicinin lehine olmadığını, besinde Türkiye’nin ithalata bağımlı hale geldiğini, işin içine pandemi de girince küçük esnafın ve halkın büyük bir kahır yaşadığını anlattı. “Piyasada 10 liradan ucuza kiraz, 8 liradan ucuza domates yok. Birkaç yıl evvel kiloyla meyve alabilen vatandaş bu türlü verimli bir ülkede artık meyveye bakmakla yetiniyor” diyen Çakar, besin monopolleri büyük paralar kazanırken, artırımlarla yoksulluğun daha da artacağını söyledi.
Turhan Çakar
Artırımlar artırımları tetikliyor, artık de pahalılıktan meskene kapanılacak
Tüketici Hakları Derneği Genel Lideri Turhan Çakar, artırımların zamları tetiklediğini söyledi. Çakar, “İşsizlik patladı, bu türlü bir işsizlik Cumhuriyet tarihinde olmadı. Pandemiye bunu yüklemek yanlışsız değil, pandemi bunun ateşleyicisi oldu. Keyfi bir piyasa nizamı hakim olunca, yoksullukta büyük artış olduğunu görüyoruz. Çalışanların maaş artışının iki üç katı artıyor besin eserlerinin fiyatı. Artırımlar bu tertipte kaçınılmaz oluyor. Bunun ceremesini en çok yoksulluk hududunda yaşayanlar çekiyor. Bu artırımlar bu türlü devam ederse beşerler pandemi sonrası parasızlıktan sokağa çıkamayacak” dedi.
