Tansiyon yüksekliğinin genetik ve çevresel faktörler olmak üzere en önemli iki nedeni vardır. Birinci derece akrabalarında yüksek tansiyon öyküsü olan kişilerde hipertansiyon görülme riski büyüktür. Peki, Yüksek tansiyon neden olur? Yüksek Tansiyon nasıl önlenir? Tansiyon Nedir, Türleri Nelerdir? İşte detaylar haberimizde…
TANSİYON NEDİR, TÜRLERİ NELERDİR?
Kalbin attığı an damarlarınızda oluşan basınç (sistolik basınç-büyük tansiyon) ile kalp kasının gevşemesiyle arterlerinizdeki basıncın (diyastolik basınç-küçük tansiyon) değerleri ölçüldüğünde ortaya çıkan sayılar tansiyonu ifade eder.
Optimum tansiyon oranı kişiden kişiye değişiklik gösterse de, ideali 90/60mmHg ile 120/80mmHg arasında olmasıdır. (Büyük tansiyon 90-120 arası, küçük tansiyon 60-80 arası)
Kan basıncı okumasındaki her iki sayı da önemlidir. Ancak 50 yaşından sonra sistolik okuma (büyük tansiyon) daha önem kazanır. İzole sistolik hipertansiyon, diyastolik basıncın normal olduğu ancak sistolik basıncın yüksek olduğu bir durumdur. Bu, 65 yaşından büyük insanlar arasında yaygın bir yüksek tansiyon türüdür.
HİPOTANSİYON NEDİR? HİPERTANSİYON NEDİR?
Düşük tansiyon, tıp dilinde hipotansiyon olarak ifade edilir ve ani tansiyon düşüşleri şiddetli baş ağrısı, halsizlik, baygınlık hali gibi belirtilerle kendini gösterir.
Yüksek tansiyon ise tıp dilinde hipertansiyon olarak ifade edilir. Aşırı tuz tüketimi ve hareketsiz hayat tarzı hipertansiyona yol açabilmektedir. Kan basıncının kısa vadede artması herhangi bir belirtiye sebep olmadığından 40 yaş üstü grupta zaman zaman kontrol edilmelidir.
Yüksek tansiyon; baş ağrısı, halsizlik, çarpıntı, aşırı terleme, kulaklarda uğultu hissi ve çınlama, uzuvlarda şişlik, burun kanaması, sık gelen idrar şeklindeki belirtilerle nadir olarak kendini gösterir. Kontrol altına alınmayan yüksek tansiyon çok ciddi hastalıklara sebebiyet verebilir.
Verilere bakıldığında hastaların %45’lik bölümü yüksek tansiyon hastalığına sahip olduğundan habersizdir. Kişinin hasta olup olmadığının anlaşılması ve teşhis koyulması için, 2 farklı günde dinlenme esnasında tansiyon ölçümleri yapılır.
Doktorunuz, ek bilgi sağlamak ve yüksek tansiyonunuz olup olmadığını netleştirmek için evde tansiyonunuzu kaydetmenizi isteyebilir. Bazı durumlarda sizden ek testler talep edebilir. Ve bu verilere bakarak teşhis konur ve ilaç tedavisi başlar. İlaçların etkisini göstermesi 3 ila 7 gün sürebilir.
6 ayda bir, ilacın hastaya iyi gelip gelmediği, organlarda hasarlanma meydana getirip getirmediği gibi durumları incelemek için doktor randevusuna gidilir. Yaptığı kontroller neticesinde ilacı ya da kullanılan ilaç dozunu değiştirmeye karar verebilir. Hekimin bilgisi dışında ilaçların bırakılmaması ve dozunda değişiklik yapılmaması son derece mühimdir.
YÜKSEK TANSİYONU HANGİ RAHATSIZLIKLAR TETİKLEYEBİLİR?
Hipertansiyon bu rahatsızlıklar yüzünden su yüzüne çıkabilir:
Obstrüktif uyku apnesi
Böbrek sorunları
Böbreküstü bezi tümörleri
Tiroid problemleri
Doğum kusurları
Kullanılan doğum kontrol hapları, ilaçlar vb.
Uyuşturucu maddeler.
YÜKSEK TANSİYON RİSK FAKTÖRLERİ
Yaş arttıkça hipertansiyon riski de eş zamanlı artar.
Irka bağlı olarak hipertansiyon riski artabilir. Afrika kökenli insanlar arasında yüksek tansiyon riski daha yaygındır.
Aile hikayesinin risk faktörlerinde önemi büyüktür.
Fazla kilo probleminiz mevcutsa hipertansiyon riskiniz de fazladır.
Hareketsiz insanlarda yüksek tansiyon riski fazladır.
Sigara, tütün kullanan kişilerde risk faktörü oldukça fazladır.
Fazla tuz tüketimi, vücudunuzun sıvı tutmasına neden olacağından kan basıncı artabilir bu da yüksek tansiyonu meydana getirebilir.
Yüksek düzeyde stres, kan basıncında balon artışa sebep olabilir
Kontrol altında olmayan hipertansiyon bu komplikasyonlara sebebiyet verebilir:
Kalp krizi veya felç
Anevrizma
Kalp yetmezliği
Böbrekler ve gözlerdeki kan damarlarının zayıflaması
Metabolik sendrom
Hafıza problemleri
Demans
YÜKSEK TANSİYON NASIL ÖNLENİR?
Yüksek tansiyonu kontrol altına almak adına, yaşam tarzınızı değiştirmeye yönelik meşakkatli yollara girişmeniz gerekebilir. Beslenme programınız, yaşam ritüellerinizde bazı değişikliklere gitmeniz gerekebilir.
Hipertansiyonu önlemek için:
Daha az tuz oranına sahip, kalp dostu yemekler tüketmek. Düşük tuz oranlı yiyecekler tüketmeniz, kullandığınız yüksek tansiyon ilaçlarının etkisini artırır.
Bütün besin gruplarınca zengin menüler yemek (meyve, sebze, tahıllar, et, balık-tavuk, süt ürünleri).
Doymuş yağ ve trans yağ içeren besinleri mümkün olduğunca az tüketin.
İşlenmiş gıdalar tüketmemeye özen gösterin.
Sigara içmekten kaçının. Çünkü sigara kullanımı, yüksek tansiyon ilaçlarına karşı direnç oluşmasına sebep olur.
Fiziksel aktiviteleri yapmaya düzenli olarak devam edin.
Obezite probleminden muzdaripseniz, sağlığınız için kilo vermelisiniz.
Alkol alım miktarınızı azaltmalısınız.
Hayatınızda stres faktörünü mümkün olduğunca geri planda bırakın.
Evde kan basıncınızı belirli aralıklarla kontrol edin.
Folik asit tüketiminizi artırın.
Kaliteli uyku uyuyun.
Vitamin(C, D) tüketimine ekstra özen gösterin.
Yapılan diyetler, değişen hayat tarzına ek olarak, doktorunuz kan basıncını indirgemek için ilaç önerisinde bulunabilir. Doktorunuzun önerdiği ilaç, tansiyon ölçümlerinize ve var olan diğer tıbbi sorunlarınıza göre şekillenmektedir. Kişiselleştirilmiş bir tedavi planı uygulanması için doktorunuza başvurun.
YÜKSEK TANSİYONU NE DÜŞÜRÜR?
Yüksek tansiyonu düşürmek adına evde bazı yöntemler uygulanabilir, bazı besinler tüketilebilir:
Başınızı soğuk su ile yıkamanız yüksek tansiyonunuzu düşürmek için doğru bir adım olacaktır. Çünkü soğuk su sinirlerinizi uyardığı için tansiyonunuzun düşmesine ön ayak olacaktır.
Kekik tüketimi ya da kekik suyu kaynatılması, düşürmekte yararlı olacaktır.
Yoğurt veya ayran tüketebilirsiniz.
Limon tüketimi doğru bir tercih olacaktır. Çünkü limon suyu damarların tıkanmasına neden olan bazı maddeleri vücudumuzdan temizleme görevini üstleniyor. Her sabah bir bardak suya yarım limon sıkarak sizde bu maddelerin vücudunuzdan uzaklaştırılmasını sağlayabilirsiniz.
Sarımsaklı ürünler tercih edebilirsiniz. Sarımsak tansiyonunuzun düşmesini hızlı bir şekilde sağlayacaktır. Her gün 1-2 diş sarımsak tüketimine özen gösterin.
Pancar suyu içeriğindeki nitrat sayesinde kanın damarlardan rahat rahat geçmesini sağladığı için etkili bir tansiyon düşürücüdür.
Muz içerdiği zengin potasyumlu içeriği ile kan akışınızı hızlandırır ve tansiyonunuzun düşmesini sağlar. Ayrıca damarlarda tıkanıklık yaratabilecek maddelerin birikmesini önlemede birebirdir.
Kudret narı çoğu hastalığa şifalı geldiği gibi yükselen tansiyonunuzu düşürmek için doğru bir çözüm olacaktır.
Tuz tüketimini indirgemeniz hipertansiyon için çok mühimdir.
Kuşburnu çayı ile tansiyonunuzu düzene sokma yoluna gidebilirsiniz.
Tabii ki evde yapacağınız yöntemler, tüketeceğiniz besinler tedavi amaçlı değildir. Sadece sizin o anda rahatlamanızı sağlamak için uygulanır. Anı kurtarmak adına faydalı bilgiler içerir, fakat sizin tansiyonunuzun kontrolsüz çıktığı noktada bir uzman ile görüşüp, bir ilaca başlayarak tedavi planınızı şekillendirmeniz gerekebilir.
Ayrıca yüksek tansiyon kalbi yorup, organlara zarar vermektedir. Sinsi bir hastalık olduğunda dolayı sessiz ilerleyebilir. Eğer erken teşhis ile hastalık anlaşılmadıysa vücutta çok çeşitli hasarlar bırakmış olabilir.
Hipertansiyonda erken tedavi hayat kurtarır. O yüzden kendinizde hipertansiyon problemi olduğu kanaatindeyseniz, en yakın sağlık kuruluşunda gerekli tetkikleri yaptırmanız oldukça önemlidir.
YÜKSEK TANSİYON TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Hipertansiyonun en etkin tedavi yöntemi, sorunu ortadan kaldırmak olacaktır. O yüzden hastada mevcut başka bir hastalık varsa ilk etapta onun tedavisiyle işe başlanılır.
Belli süreli yapılacak diyet girişimleri yerine yaşam felsefesi haline gelmiş bir beslenme düzeni oturtmak tedavinin süregelmesi açısından daha iyi olacaktır. Beyaz un yerine, tam tahıllı un seçmek, tansiyonunuzu stabil tutmak için doğru bir adım olacaktır. Ya da düzenli egzersiz yapmakta kan basıncını dengeleme noktasında işe yarayacaktır.
Tüm bunların yeterli gelmediği noktada doktorunuzun önereceği yüksek tansiyon ilaçları da kurtarıcı olabilir. Farklı sebeplerle ortaya çıktığı gibi kontrol altında tutmak için de birçok tedavi yöntemi mevcuttur.
Bunlardan hangisinin ya da hangilerinin sizin durumunuz için daha etkin olacağını, doktorunuz, yaptığı değerlendirmeler sonucunda karar verecektir.
Doktorunuzun şekillendirdiği tedavi planıyla daha sağlıklı bir yaşam sürebilirsiniz.
