Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Türkiye’deki hane halkı ve kadın-erkek ortasındaki gelir adaletsizliğine dikkat çeken bir araştırma yaptı. Buna nazaran bir ülkedeki gelir dağılımı konusunda kıymetli bir gösterge olan Gini katsayısı 2010 yılından beri en yüksek seviyeye çıktı. Datalar, Eurostat tarafından yayımlanan Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ile karşılaştırıldığında Türkiye en yüksek Gini katsayısına sahip ülke oldu. Yoksulluk oranının yüzde 29’a ulaştığı kaydedilirken, fakir sayısı ise 700 bin kişi artış kaydetti.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), Gelir ve Ömür Şartları Araştırması’nın 2020 sonuçlarını 15 Haziran’da yayımladığı anımsatılan Başkanlığını Dilek Çerkezoğlu’nun yaptığı DİSK’in açıklamasında muadil hane halkı medyan fert gelirinin yüzde 70’i temel alındığında fakir sayısının 23 milyon 704 bin ve yoksulluk oranının yüzde 29 olduğu kaydedildi. Böylelikle 2018’de 23 milyon 24 bin olan fakir sayısının bir yılda yaklaşık 700 bin kişi artmış olduğu tespit edildi. Tıpkı biçimde de yoksulluk oranının bir yılda yüzde 28.5’ten yüzde 29’a yükselmiş olduğu tabir edildi.
SALGINI YANSITMIYOR
Açıklamada, dataların bir evvelki yılı (2019) referans aldığından Covid-19 salgının tesirlerini yansıtamadığına da dikkat çekti. Türkiye’nin salgına böylesi bir gelir uçurumuyla girdiği düşünüldüğünde salgının tesirinin görüldüğü sonuçların çok daha çarpıcı olacağı belirtildi.
DİSK, Eurostat tarafından yayımlanan bilgilerde AB üyesi 27 ülke ortalamasında Gini katsayısının 0.302 seviyesinde olduğuna işaret ederken, bu oranın Türkiye’de 0.410 olduğu vurgulandı. Türkiye, Bulgaristan (0.408) ve Litvanya’nın (0.354) gelir eşitsizliğinin en fazla olduğu üç ülke olduğu belirtildi. Araştırmaya
nazaran, gelir adaletsizliğinin en az olduğu birinci üç ülke ise Slovakya (0.228), Slovenya (0.239) ve Çekya (0.240) olarak sıralandı.
İstek Çerkezoğlu
PATRONUN GELİRİ DAHA SÜRATLİ ARTTI
DİSK’in araştırmasına nazaran patron gelirlerinin çok daha süratli artması dikkat çekti. Fiyatlı, yevmiyeli ve kendi hesabına çalışanların gelirleri 10 yılda yaklaşık 3 kat yükselmişken, işverenlerinkinin 4 kata yakın arttığı söz edildi. Araştırmada, işteki duruma nazaran erkek ve bayanların fert gelirleri ortasındaki fark da dikkat çekiyor. 2019 yılında kendi hesabına çalışan erkeklerin bayanlardan yüzde 64 oranında fazla gelir elde ettiği tespit edildi. Bu oran patronlarda yüzde 21, ücretlilerde yüzde 18 olarak hesaplandı.
