Deniz subayı bir baba ve terzi bir annenin çocuğu olarak 1938 yılının 28 Mart’ında İstanbul’da dünyaya gelen usta tiyatrocu Genco Erkal, lisede başladığı tiyatro serüveninde 62 seneyi geride bırakarak, tiyatro severlerin kalbinde taht kurdu. ‘Politik tiyatrocu’ olarak bilinen Erkal, sorularımıza samimi karşılıklar verdi…
■ Nasıl bir ailede büyüdünüz? Tanımayanlar için Genco Erkal kimdir?
Tiyatrocuyum. Oyuncu, direktör, tercüman, uyarlayan, yazan… Her kısımda emeğim var. 62 yıldır çalışıyorum. Kurduğum Dostlar Tiyatrosu 52 yılını tamamladı. İlkokulu Galatasaray’da, orta ve liseyi Robert Koleji’nde okudum. İstanbul Üniversitesi Psikoloji mezunuyum.
■ Tiyatroya ne vakit ve nasıl başladınız?
Lise yıllarında başladım, üniversitede devam ettim. 1959 yılında Kenter Tiyatrosu’nda profesyonel hayata atıldım. 1969 yılında Dostlar Tiyatrosu’nu kurdum.
■ Sanat hayatınıza tesir edenlerin başında elbet Nazım Hikmet geliyor. O’nun şiirlerini de seslendiriyorsunuz. Sizi etkileyen neydi?
Benim gençliğimde Nâzım yasaklıydı. Yıllar sonra birinci kere Kuvayı Ulusala kitabı çıktığında beni derinden etkiledi. İşte benim şairim budur dedim. Kanıları, hayatı, yurt sevgisi, gelecek hoş günlere olan sarsılmaz inancı onu benim kahramanım yaptı. Onun yaşayan sözcüsü oldum.
■ Kendinizi politik tiyatrocu olarak söz ediyorsunuz, politik tiyatroyu nasıl tanımlıyorsunuz?
Beşerler tiyatroya geldiklerinde ülkemizin ya da insanlığın kıymetli problemleriyle yüz yüze gelsinler istiyorum. Tiyatroda izledikleri, onların hayatında iz bıraksın, onlara ışıklı bir yol açsın istiyorum.
■ Toplumsal medyada fikirlerinizi söz ettiğiniz için söz verdiniz. Bunu bekliyor muydunuz?
Bunu doğal karşıladım. Bu iktidarın muhalefete tahammülü yok. Çabucak yaftayı yapıştırıyorlar, ya terörist diyorlar ya FETÖ’cü. Ya da Cumhurbaşkanına hakaret oluyor. Halbuki ben yıllardır politik tiyatro yapıyorum. Gelmiş geçmiş bütün iktidarları eleştirdim, elbette bugün de yanlış gördüklerimi eleştireceğim. Aktroller bir şeyler bulup çıkarmışlar, savcılık da soruşturma açmış. Öte yanda ayyuka çıkmış rezaletler için yargı sus pus olmuş.
■ Son günlerdeki mafya-siyaset ve medya üçgenindeki kirli ilgilerin ifşaatları için ne diyorsunuz?
Kıyamet kopuyor, kirli çamaşırlar pazara dökülüyor, yetkililerden gık çıkmıyor. Yargı bir türlü harekete geçmiyor. Herkes Saray’dan buyruk bekliyor. Basın deseniz o denli. ‘Aman yurt dışındaki mafya önderine bir şey olmasın da şu rezaletleri öğrenmeye devam edelim’ diyoruz. Yani en büyük, en yanlışsız haber kaynağımız bu artık.
Duayen tiyatrocu iki yeni proje üzerinde çalışıyor.
DAYANAK YANDAŞA GİTTİ
Pandemiden en çok etkilenen bölümün şov sanatları olduğunu söyleyen Genco Erkal, “Sanatçılar işsiz kaldı, kiralar ödenemedi, borçlar birikti. Devletin ilgisizliği de farklı bir mevzu. Ufak tefek dayanaklar yapıldıysa da onlar genelde yandaş topluluklara gitti, gerçek sanata, muhalif kesite uzak duruldu” diye konuştu.
“İzleyicimizin bizi yalnız bırakmadığını görmek bizlere heyecan ve memnunluk veriyor.”
BU DENLİ RAKİBE KARŞIN TİYATROYA İLGİ BÜYÜK
‘Dediğim üzere bugün tiyatronun rakibi çok. Akıllı telefonlar, internet, toplumsal medya, binlerce kanal var. Büyük kentlerin trafik meseleleri yüzünden, işten çıkıp akşam konuta ulaşmak bir sıkıntı. Meskene gidince aç televizyonu, gir internete, bedavadan izlenebilecek binlerce cümbüş var. Bu türlü bir periyotta tiyatronun hâlâ ilgi çekmesinin nedeni izleyiciyle, dolaysız, yakın irtibat kurmasına bağlıdır. Bence hiçbir şov biçimi tiyatronun yerini tutamaz. Genç jenerasyonların tiyatroya ilgisi beni keyifli ediyor.’
Genco Erkal, “Hayranı olduğum Ahmed Arif’in şanına yakışacak bir şov olması için gece gündüz çalışıyoruz” dedi.
AHMET ARİF ŞİİRLERİYLE SÜPER BİR ŞOV
Son projesinden bahseden Genco Erkal, şunları söyledi: “Ahmed Arif, şiirimizin doruk noktalarından biridir. Onun şiirlerinden Ahmet Kaya, Rahmi Saltuk, Küme Ekin’in bestelediği müziklerin yanı sıra Ercan ve Gökhan Çağıran’ın besteleriyle zenginleşen bir şov hazırladım. Şiirleri ben yorumluyorum. Müziklerde birinci defa tiyatro izleyicisiyle buluşacak olan kıymetli Ercan ve Gökhan kardeşleri tanıyacağız. Kadıköy, Selamiçeşme Özgürlük Parkı’nda 1 Temmuz akşamı izleyici karşısına çıkacak.”
