ABD Merkez Bankası’nın (Fed) karar alıcılarından, enflasyon ve faiz konusunda farklı istikamette açıklamalar geliyor. Birtakım üyeler enflasyon, faiz ve varlık alım programı konusunda ‘şahin’ tonda konuşurken, Fed Lideri dahil birtakım üyeler ise ‘güvercin’ tonda bildiriler vermeye devam ediyor.
Fed’in geçtiğimiz hafta yaptığı toplantıda enflasyon iddialarını yükseltmesinin akabinde faiz konusunda farklı görüşler ortaya çıkmaya başladı.
Farklı istikamette gelen açıklamalar, piyasalarda ve döviz kurlarında da dalgalanmaya neden oluyor.
LİDERDEN MÜDAHALE
Fed faiz artırımına gitmese de komite üyeleri “noktasal grafik” aracılığıyla, 2023’ün sonuna kadar en az iki faiz artışı beklediklerinin sinyalini verdi. Nisan toplantısında 4 üye faiz artırımı tarafında kestirim yaparken bu sayı Haziran ayında 13’e yükseldi.
“Faiz artırımı iktisadın güçlü olduğu manasına gelecek. Faiz artırımından sonra da siyaset hayli destekleyici olmaya devam edecek” diyen Powell, “Eğer enflasyon beklentileri çok üst giderse siyasette ayarlama yapmaya hazırız” tabirlerini kullandı.
“BEKLEYECEĞİZ”
Powell dün yaptığı konuşmada ise “Enflasyonda meydana gelebilecek muhtemel bir artıştan tasa ettiğimiz için faiz oranlarını önleyici bir adım olarak artırmayacağız. Gerçek enflasyon ve öteki dengesizliklerin ispatlarını görene kadar bekleyeceğiz” iletisini verdi.
FARKLI GÖRÜŞLER VAR
Yüksek enflasyon, işsizlik ve büyüme bilgileri nedeniyle Fed içerisinde faiz artırımı konusunda farklı görüşler mevcut.
Atlanta Fed Lideri Raphael Bostic, merkez bankasının önümüzdeki birkaç ay içinde varlık alımlarını yavaşlatmaya karar verebileceğini ve faiz oranlarının daha erken yükseltilmesinden yana olduğunu söyledi.
Corona virüsü pandemisi nedeniyle yaşanan ekonomik problemlerin akabinde gelen toparlanmanın beklenenden daha süratli oluğunu söyleyen Bostic, 2022’de faiz artırımı öngördü. Bostic, 2022 ve 2023 yılları için üç faiz artırımı olması gerektiğini söyledi.
Atlanta Fed Lideri Robert Kaplan da 2022’de faiz artırımı öngörenler ortasında. Enflasyonun yüzde 2 maksadını aşması ve işsizlikteki azalmaya işaret eden Kaplan, 2022’de faiz artışı kestirim ettiğini söyledi. 2023 iddiasını ise detaylandırmayı reddetti.
AKSİ TARAFTA GÖRÜŞ DE MEVCUT
Faiz artırımı ve varlık alımı programını azaltmayı tartışmak için şimdi erken olduğunu düşünen Fed üyeleri de bulunuyor.
New York Fed Lideri John Williams, tahvil alım programını azaltma ve faiz oranlarını artırma tartışmasının hâlâ çok uzakta olduğunu söyledi. New York Fed Lideri John Williams enflasyon konusunda riskleri kabul ettiğini lakin faiz artırma tartışmasının hâlâ çok uzakta olduğunu ekledi.
“SENEYE TARTIŞALIM”
Williams’ın Cleveland ve San Francisco’daki meslektaşları da evvelki gün emsal yorumlarda bulundu. Cleveland Fed Lideri Loretta Mester, sanal bir aktifliğin akabinde gazetecilere verdiği demeçte, bu periyotta iktisatta ilerleme kaydedildiğini belirtti. Mester, işgücüne iştirak konusunda ise daha fazla ilerleme görmek istediğini kelamlarına ekledi. San Francisco Fed Lideri Mary Daly ise daralma şartlarının bu yılın sonunda yahut gelecek yılın başında tartışılabileceğini belirtti.
Richmond Fed Lideri Thomas Barkin, enflasyonist baskının azalacağı istikametinde öngörü bildirdi. Barkin, iş gücüne iştirak konusunda optimist açıklamalarda bulunurken yüksek enflasyonun ise süreksiz olduğunu belirtti.
HAZİNE BAKANINDAN DÜŞÜK ENFLASYON İDDİASI
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen de yüksek enflasyonun gerilemesi gerektiğini tabir etti. Yellen dün yaptığı açıklamada, arz darboğazları ortadan kalktıkça enflasyonun yıl sonuna kadar mevcut yüksek düzeyinden gerilemesi gerektiğini söyledi.
Yellen, enflasyon oranı konusunda kendisine sorulan soruya ise, “enflasyonun bu yılın sonunda yahut 2022’nin başında yüzde 2’ye yakın olacağını düşündüğünü” söyledi.
TL’YE TESİRİ NE OLACAK?
ABD’de Merkez Bankası’nın mümkün bir faiz artırımı ve varlık alım programını azaltması, Türkiye üzere gelişen ülkelerin para üniteleri için risk oluşturuyor Doların faizinin artması, yatırımcının halihazırda milletlerarası para üniteleri karşısında kırılgan olan Türk Lirası’ndan daha da uzaklaşması manasına gelebilir.
Faiz artışı ve varlık alım programının azaltılması tartışmaları da TL üzere gelişen ülke para üniteleri ile piyasalarda dalgalanmalara neden oluyor.
Fed’in geçtiğimiz hafta yaptığı toplantıda faiz artırılmamasına karşın bu istikamette sinyallerin verilmesinin akabinde dolar/TL 8,50’dan 8,60 düzeylerine yükselmiştiç Türk Lirası dolar karşısında tarihin en düşük düzeylerine yakın seyrediyor.
