Usta oyuncu Ahmet Mümtaz Taylan, oynadığı unutulmaz rollerin yanı sıra kalemiyle de sevilen bir sanatçı… Irmak söyleşi niteliğindeki son kitabı ‘Ara Toplam’ Ahmet Mümtaz Taylan’ın hayatı üzerinden ülke siyaseti ve iktisadına de değiniyor. Her şeyden evvel yurttaş ve baba olduğunu söyleyen Taylan “Evlatlarım ve tüm çocuklar için tasalarım var” deyip herkes kendi sorumluluklarını yerine getirse memleketin halinin bu türlü olmayacağını belirtti. Bahis iki çocuğuna ve babalığına gelince ‘en büyük kaygım mutsuz olmaları’ karşılığını veren Ahmet Mümtaz Taylan’la sohbetimiz sanattan siyasete, babalar gününe uzandı…
■ Mart ayında çıkan Orta Toplam kitabınız için ‘Her insan hayatının bir periyodunda kendini hesaba çeker’ diyorsunuz. Sizin hesabınızda sonuç ne çıkarıyor?
Ben genel olarak sınıfı geçerim. Geçmişe baktığım vakit pişmanlıklarım ve keşke yapsaydım dediklerim çoktur. Hayatımın kırılma noktalarında kızım Ayşe Dilan’ın doğumu var. O doğduktan sonra evvelden takıldığım birçok şeye takılmamayı öğrendim. Ebeveynlik, babalık, annelik devredilemeyecek sorumluluklar. Güzel bir evlat yetiştirmeye çalışmakta insanın kendini inşa etmesi için olmazsa olmazlardanmış.
■ Evlatlarınıza en büyük nasihatiniz nedir?
Oğlum 38, kızım 21 yaşında. Oğlum müzisyen kendi hayatını kurdu. Bildiği üzere yaşıyor. Kızım da sinema okuyor, Amerika’da son yılı. Manzara direktörü olmak istiyor. Benim nasihatim yoktur. Fakat karar noktalarına geldikleri vakit bilhassa keskin kararlar alacakları vakit hayatın odağına keyifli olmayı koysunlar. Karlı olmayı değil de keyifli olmayı koysunlar. Meslekten evvel insanın inandığı üzere bir hayat sürmesi kıymetli.
■ Gençlerin yarısında fazlası mutsuz olduğu ülkede bu mümkün mü?
Eminim dünyada da o denli fakat Türkiye’de çok daha fazlası mutsuz. Güç bir devirden geçiyoruz. Bu çeşit krizli vakitlerde yetişmek kolay değildir. 12 Eylül Darbesi’nde 15 yaşında olan bir genç olarak söylüyorum. Gençler için Türkiye’de her devir zordur. Her periyodun farklı zorlukları vardır. Hayat bunları aşarak baş ederek inşa ediliyor.
UMUT HER İNSANIN GÖREVİDİR, SORUMLULUKTUR… Hande Zeyrek’in sorularını yanıtlayan Ahmet Mümtaz Taylan “Umut istersen tutup istersen atabileceğin bir şey değildir. Umut hayat biçimidir. Umut her insanın vazifesidir” diyerek umut etmenin değerini vurguladı.
SORUMLULUK KONUŞMALI
■ Özgür ruhlu düşündüğünü rahatça söyleyebilen bir sanatçı olarak tanınıyorsunuz. Korkmuyor musunuz?
Üstüme görev olduğu sürece söylemem gerektiğine inandığım her şeyi lisanı münasiple söylerim. Korkmadan, dökmeden, incitmeden söylerim. Övgüde de yergide de ölçü değerlidir. Doğal ki çok tasalarım var. Evlatlarım ve tüm çocuklar için. Lakin bu ülkeyi seviyorum, seviyoruz daha düzgün bir ülkede ve dünyada yaşamak konusunda uğraş etmemiz gerekenler listesi ortaya çıkınca bu kalabalıkta biraz korkuyorum ancak ecele yararı yok. Sorumluluk konuşmalı… Katkı sağlamayı, gerektiği kadar eleştirmeyi görev edinmekten kaçamam.
■ Kademeli normalleşmede sanatın yer almaması, tüm sanatkarları ayağa kaldırdı. Yangın kapıya gelince yapılan isyanlara ne dersiniz?
Bıçak kemiğe dayanınca konuşan vardır. Bir de dayandığı halde konuşmayan vardır. Bir de benim üzere bıçak kemiğe dayanmadan çok önce uyarmaya başlayanlar vardır. Ben bıçak kemiğe dayanmadan, iş içten geçmeden müsilaj kıyıdan ağzınıza çarpınca değil çok evvelden söylemekten yana olanlardanım. Mesela Salda Gölü taarruza uğradığı vakit başlasaydık ya da daha evvel Kuzey Ormanları kesildiğinde yapılsaydı… HES yüzünden kurutulan derelere vaktinde daha kararlı sahip çıksaydık tahminen yürütmeyi de Marmara’yı müsilaj basmada engellemek için harekete geçirme talihimiz olurdu.
■ Sanatkarlar tüm bu sıkıntıların neresinde olmalı?
Yurttaş olarak söylüyorum. Sanatçı rastgele bir mevzuda vazifeli değildir. Yalnızca sanatını yapanlar yapsınlar ben onlardan değilim. Ben sanatkardan evvel yurttaşım babayım. Vatandaşlık hakkımı kimseye devretmeden en geniş biçimde uygun lisanla haklarımı kullanmak isterim. Bana sorulmuyorsa da bağıra çağıra anlatmaya çalışırım. ‘Ben sanatıma bakarım öteki bir şeye karışmam’ diyen varsa da sanatının hayrını görsün. Sanatçı şudur budur söylemi bana nazaran değil. Her birey kendi tesiri kadar sorumluluklarını üstlenir yerine getirirse memleketin hali bu türlü olmaz. Yalnızca siyasetçi suçlayarak bir yere varılmaz. Yurttaş olarak da birçok hususta sınıfta kaldık uzun yıllardır.
Müzisyenleri çok üzdük motivasyon kaybettiler
■ En çok hangi hususta sınıfta kaldık?
Denetleme misyonumuzu yerine getirmedik. Yürütmenin hakikat götüremediği işler için sessiz kalıyorsun iş işten geçtikten sonra hayvanlar öldükten, bayanlar, deniz, tabiat öldükten sonra, altın madencisi memleketin bağrını delip cevheri alıp gittikten sonra bağırmaya başlıyorsun. Direnen insanların yanında olmuyorsun, öğretmenin, öğrencinin yanında olmuyorsun. Sonra ‘vay gitti’ diye ağıt yakıyorsun.
■ Sanat, tiyatro, konserler kapalı fakat tatil ve seyahatler serbest…
Bu hükümetin sanatla en azından sanatın kimi kollarıyla sorunu olduğunu düşünüyorum. Ya çok ilgisizler ya da antipati duyuyorlar hangisi bilmiyorum ancak müzisyenlerin durumu felaket. Müzisyenleri çok yorduk, üzdük, motivasyonlarını kaybettiler. Uçağa binmek, kongrede toplanmak her yerde metrobüste üst üste gitmek mümkün. Lakin yan yana müzik dinlemek, tiyatro izlemek yasak. Akşam 21’den sonra içki içilmemesi üzere. Burada ömür biçimleriyle ilgili bir örtülü faydalanma teşebbüsü görüyorum. Bu antipati yaratıyor. İnsanları gündüz içer hale getirdiler.
