Corona virüse karşı aşılma süreci devam ederken mutasyona uğramış virüsler salgını daha tehlikeli hale getiriyor. Birçok ülkede görülmeye başlanan delta varyantı kaygı yaratıyor. Grip hastalığına benzeri belirtiler gösteren delta varyantı hastalığın seyrinin daha ağır ilerlemesine neden olabilir.
DELTA VARYANTI NEDİR?
Mutasyon virüsün genel yapısındaki değişikliklerdir. Varyant ise mutasyonla gelişen yeni virüse denir. Delta varyantı da corona virüsüne mutasyon geçirmiş tipleri ortasında yer alıyor.
DELTA PLUS MUTASYONU NEDİR?
Hindistan’da Delta Plus ismi verilen corona virüs mutasyonunun varlığı birinci olarak 11 Haziran’da İngiltere’de yayımlanan kamu sıhhati bülteninde bildirildi.
Hindistan’da görülen Delta mutasyonunun bir alt tipi olan Delta Plus, birinci olarak Güney Afrika’da tespit edilen Beta varyantında görülen K417N isimli spike proteinin mutasyonuna sahip.
Kimi bilim insanları bu mutasyonun, Delta varyantında görülen başka özelliklerle de bir ortaya geldiğinde bulaşıcılığı artıracağından telaş duyuyorlar.
Hindistan Sıhhat Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada “K417N isimli mutasyon, bağışıklık sisteminden sıyrılma özellikleri bulunan Beta varyantında (B.1.351) da görüldüğü için mercek altına alınmıştır” sözü yer aldı.
Hindistan’ın değerli virologlarından Shahid Jameel, K417N’in tedavi edici monoklonal antikor karışımının aktifliğini azalttığının bilindiğini söyledi.
DELTA VARYANTI BELİRTİLERİ NELER?
Pandemi devam ederken virüsü engellemeye çalışan ve bir yandan da yeni varyantlarla ilgili incelemeler yapan araştırmacılar son olarak Delta varyantını mercek altına aldılar.
Zoe Covid Semptom çalışmasını yürüten Prof Tim Spector, Delta varyantına yakalanmanın genç beşerler için daha çok makus bir soğuk algınlığı üzere hissedilebileceğini söylüyor. Prof. Spector, Delta varyantına yakalanan gençlerin, kendilerini çok hasta hissetmeseler de virüsü bulaştırıp diğerlerini riske atabileceklerine dikkat çekiyor.
Prof Tim Spector, birebir vakitte virüsün belirtilerindeki değişiklikleri de yine değerlendiklerini belirtiyor.
SEMPTOMLAR DEĞİŞİYOR
NHS, insanların dikkat etmesi gereken klasik Covid belirtilerini öksürük, ateş, koku yahut tat kaybı olarak sıralamıştı. Lakin Prof Spector, semptomlarını bir uygulamaya kaydeden binlerce bireyden aldığı bilgilere dayanarak bunların artık daha az yaygın olduğunu söylüyor: “Mayıs ayının başından beri, uygulama üzerinden kullanıcıların en kıymetli semptomlarına bakıyoruz ve bunlar eskisinden farklı.”
Prof Spector; semptomlardaki değişikliğin birinci olarak Hindistan’da tanımlanan ve şu anda Birleşik Krallık’taki Covid hadiselerinin yüzde 90’ını oluşturan Delta varyantındaki artışla irtibatlı göründüğünü belirtiyor.
SOĞUK ALGINLIĞI OLMAYABİLİR
Prof Spector, ateşin epeyce yaygın olduğunu lakin koku kaybının artık birinci 10 semptom ortasında olmadığını söylüyor:
“Bu varyant biraz farklı çalışıyor üzere görünüyor. Beşerler bir tıp mevsimsel soğuk algınlığına yakalandıklarını düşünebilir ve hayatlarına devam ederken virüsü öteki insanlara yayabilirler. Şayet gençseniz, daha hafif semptomlar alabilirsiniz. Makûs bir soğuk algınlığı üzere gelebilir lakin meskende kalın ve test yaptırın.”
Alpha yahut UK varyantının baskın olduğu İngiltere’de bir milyondan fazla insan üzerinde yapılan Imperial College London React araştırması, Covid ile irtibatlı çok çeşitli ek semptomlar buldu.
Klasik semptomların yanı sıra; titreme, iştahsızlık, baş ağrısı ve kas ağrıları üzere tesirler de görünebilir.
BELİRTİLERİ SOĞUK ALGINLIĞI ÜZERE
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Ali Vefa Öztürk ise belritleri hakkında şu görüşleri lisana getiriyor; “Delta varyantının en sinsi özelliği, enfekte olanların boğazlarında çok süratli bir halde, çok yüksek bir viral tesire yol açmasıdır. Bu yüzden beşerler enfekte olduklarını fark etmeden virüsü diğerlerine bulaştırabilir. Hastaların klinik şikayetleri daha çok grip-nezle üzere burun akıntısı, ateş, yorgunluk, kas ağrısı üzere başlayıp, akciğeri etkilediğinde de kuru öksürüğe ve nefes darlığına neden olur.”
DELTA VARYANTI İLE DELTA PLUS FARKI NEDİR?
Delta plus, Delta varyantının yeni mutasyonudur. Tıbbi literatürde bu mutasyonun ismi K417N‘dir. Delta Plus varyantı daha süratli bulaşıcı özelliğe sahiptir. Delta plus, virüsün daha kolay yayılacağını ve antikor tedavisine karşı daha dirençli olabileceğini gösteren araştırmalara dayanarak Hindistan’da “endişe verici varyant” kategorisinde kıymetlendirilmektedir.
DELTA VARYANTINA AŞI TESİRLİ Mİ?
Enfeksiyon hastalıkları ve bağışıklık sistemi alanında dünyada ABD’de Jackson Laboratuvarı Enstitüsü’nde baş araştırmacı olarak çalışmalarını yürüten Prof. Dr. Derya Unutmaz ise hususla ilgili toplumsal medya hesabından şu değerlendirmeyi yaptı:
“Sinovac aşısı olan sıhhat işçisi ve 65 yaş üstüne, 3. doz Biontech imkanı bir an evvel sağlanmalıdır. Delta varyantına Sinovac büyük ihtimalle durduramıyor ancak Biontech çok tesirli. 2. doz Sinovac aşısından 1-6 ay sonra 3. doz Biontech yahut öteki bir aşı olunması uygundur.”
“AŞI OLANLAR KORUNUR”
Biontech ve Sinovac aşılarını karşılaştıran Unutmaz, delta varyantına karşı Biontech aşısının etkisiz olduğu savlarının gerçek olmadığını belirterek, “Biontech aşısı bilhassa 2. dozdan sonra, delta varyanta da birebir formda tesirli. Bu varyant çok daha bulaşıcı ve tehlikeli, bunu tekraren söyledik, lakin aşı olmayanlar için böyle! Aşı olanlar alpha, beta, gamma varyantlarına karşı da korunur” diye kaydetti.
“SİNOVAC OLANLARA BİONTECH ÖNERİYORUM”
Hong Kong’da yapılan bir çalışmayı örnek gösteren Unutmaz, “Biontech aşısının Sinovac’a nazaran çok daha yüksek antikor yaptığı yayınlandı. Gerçi aylardır bildiğimiz, söylediğimiz durumun bir teyidi. Bundan, Sinovac olan risk kümesindekilerin 3. doz Biontech olmasını tavsiye ediyorum-bulaştırmayı da önlüyor” dedi.
AŞILARIN TESİRİ AZALIR MI?
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Ali Vefa Öztürk’e nazaran aşılar ortasında mRNA aşılarının koruyuculuk oranı ve varyant virüslere karşı aktifliği inaktif aşılara nazaran biraz daha güzel olduğu eldeki çalışmalarda görülmektedir. Üçüncü bir aşılamanın vakitle azalan bağışıklığımız için Delta virüsüne karşı daha esirgeyici olacağı kesin. Lakin altını çizmek isterim ki bu çalışmaların delil seviyeleri yüksek değildir.
