12 Mart 2021 tarihinde Sök Denizcilik AŞ tarafından satın alınan ve İzmir Aliağa Gemi Söküm Bölgesi’ne getirilmesi planlanan nükleer savaş gemisi Nae Sao Paulo, hala Rio De Jenario’da bulunurken, Türkiye’nin yanı sıra memleketler arası kamuoyunda da reaksiyonlar arttı. Başta radyoaktif, ağır metaller ve dioxin olmak üzere, tehlikeli ziyanlı kimyasal hususlar ile yüklü geminin bertaraf edilmesine ait memleketler arası sivil toplum örgütleri ortasında dayanışma ağı oluştu.
Nükleer savaş gemisi Nae Sao Paulo, uluslar ortası etraf örgütlerinin reaksiyonu nedeni ile hala demirli bulunduğu Rio De Jenario Gemi Söküm Bölgesi’nden Türkiye’ye gerçek yola çıkamadı.
MEMLEKETLER ARASI STK’LAR MURAT KURUM’A MEKTUP YAZDI
İzmir Ömür Alanları Platformu’nun temas halinde olduğunu sivil toplum kuruluşlarından Brezilya merkezli Asbeste Maruz Kalanlar Derneği (ABREA), Fransa merkezli Basel Action NetwBAN Asbestos (Basel Hareket Ağı), Belçika merkezli NGO Shipbreaking (Gemi söküm) Platformu ile Milletlerarası Asbest Yasağı Sekreterliği (IBAS) imzaları ile bir ikaz mektubu hazırlandı. Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’a hitaben yazılan mektup, Brezilya Savunma Bakanlığı ile Etraf Bakanlığı, Fransa Ulusal Savunma Bakanlığı, Avrupa Birliği Etraf İdaresi, Sürdürülebilir İktisat ve Yeşil Büyüme, Atık İdare Komitesi’ne de gönderildi.
BREZİLYA’NIN YANI SIRA FRANSA’NIN DA SORUMLULUĞU VAR
Atık gemi Nae Sao Paulo’nun satış ve söküm sürecinde izlenmesi gereken yol ile sıhhat ve etraf riskleri konusunda ihtarlar yer alan mektupta, Aliağa içinde ve etrafında personellere, lokal topluluklara ve hassas kıyı ortamlarına ziyan vermeyeceğine emin olmak için hangi adımların atılacağı konusunda TC Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’ndan bilgi istendi. Rio De Jenario hükümetinin yanı sıra Paris’in sorumluluğuna da dikkat çekilen mektupta, Birinci ismi FS Foch olan Nae Sao Paulo’yu 2000 yılında Brezilya’ya satan Fransa’nın, satış mukavelesine şerh koyarak, geminin geleceği konusunda kelam sahibi olmayı kayda bağladığı belirtildi.
Uzun yıllar nükleer denemelerde kullanılan Nae Sao Paulo, çevreciler tarafında “Ölüm Gemisi” diye nitelendiriliyor. Çevreciler, “Türkiye emperyalizmin çöplüğü olmasın” sloganı ile gemi söküm sürecinin İzmir’de yapılmak istenmesine karşı çıkıyor.
ATIK GEMİNİN SATIŞ İHALESİ İPTAL EDİLEBİLİR
Gemi sökümü için Avrupa Birliği onaylı tesis olmanın kâfi şart olmadığı vurgulanan mektupta şu sözler yer aldı:
– Türkiye’nin de taraf olduğu Basel Mukavelesi’nin gerekleri eksiksiz ve sağlam bir formda bağımsız bir kurum tarafından uygulanmalı.
– Öncelikle, gemideki tehlikeli husus dökümünün (IHM) yapılması gerekiyordu. Bu satıştan evvel açık ihale sürecinin açık bir modülü olmalıydı. Şayet bu doküman ihale öncesi yoktu ise satış gerçekleşmiş sayılmaz ve ihale tekrarlanmalıdır. Atık envanter listesi olmadan, geminin bedeli belirlenemez.
– Süreçte, transit devletlerin mutabakatları dahil, Basel Mukavelesi’nin öteki tüm yükümlülüklerine tam olarak uygun davranıldığının kontrole tabi olması lazımdır.
– Basel Mukavelesi’nin 6. unsuruna husus olan ithalatçı ve transit devletlerden geminin kaybolması, karaya oturması ya da mümkün iflasını içerecek durumda masrafları karşılayacak yeterlilikte garanti istenmesi unutulmamalıdır.
– Gemi materyallerinin çok tehlikeli tabiatı göz önüne alındığında, sevkiyat ve sonraki idare planları etkilenen topluluklar için büsbütün şeffaf olmalı ve ilgili aktörler tarafından da desteklenmelidir.
Hata!
Yorumunuz Çok Kısa, Yorum yapabilmek için en az En az 10 karakter gerekli